Đây là một nữ thần quan trọng trong tín ngưỡng của các bộ lạc người Sioux ở Bắc Mỹ.
Truyện kể rằng khi xưa, các bộ lạc gặp phải một nạn đói vô cùng khủng khiếp. Thú rừng và cây trái đều không có, những người da đỏ đứng trước nạn diệt vong. Một buổi sáng, có 2 chiến binh nọ được bộ lạc cử đi tìm thức ăn. Họ rong ruổi qua những cánh đồng và vùng núi trong nhiều ngày. Tưởng như hết hi vọng, 2 chiến binh bất chợt nhìn thấy một người phụ nữ xinh đẹp đang tiến về phía họ. Nàng có mái tóc đen nhánh và làn da trắng muốt, khoác trên người một bộ áo bằng lông bò cũng một màu trắng toát. Tuy đói rã họng ra rồi nhưng nhìn thấy gái xinh, lại giữa đồng không mông quạnh không ai để ý, một trong 2 chiến binh nảy sinh tà tâm, muốn “thịt” cô gái lạ mặt. Người còn lại thì “quách tỉnh” hơn, can rằng: “Ở giữa chốn hoang vu này mà tự nhiên xuất hiện nữ nhân xinh đẹp như thế, không phải là thần thánh thì cũng là yêu quái, sư phụ, à nhầm, anh bạn, chớ làm liều”.
Không nghe lời khuyên can của đồng đội, anh thanh niên lao đến ôm lấy nữ nhân định giở trò đồi bại, bất ngờ một làn khói trắng bao phủ 2 người, khi khói đã tan, anh thanh niên chỉ còn là bộ xương người trắng hếu. Anh da đỏ còn lại vội dập đầu lạy nữ nhân như tế sao, nàng ta hóa ra là nữ thần Ptesanwin – hay còn gọi là người phụ nữ bò trắng. Nàng trấn an anh da đỏ rằng anh ta là người tốt nên sẽ không bị trừng phạt gì cả. Nàng dặn anh quay về báo với bộ lạc không phải lo lắng: “Ta mang đến thông điệp từ vùng đất của loài Bò. Hãy quay trở về, báo với dân tộc của anh chuẩn bị tiếp đón ta. Bảo với tù trưởng của các người hãy dựng một ngôi lều nghỉ với 24 cái cột chống làm chỗ ở cho ta”
Sau đó, Ptesanwin đến với bộ lạc của chàng chiến binh và được tiếp đón với đầy đủ nghi thức, mặc dù họ đói đến nỗi chẳng có gì để mời nữ thần ăn ngoài nước uống. Nữ thần đã truyền dạy cho họ 7 nghi thức quan trọng như nghi thức dựng lều mới, nghi thức đám cưới, nghi thức công nhận một cô gái trở thành phụ nữ… Đó đều là những nghi thức cộng đồng quan trọng trong đời sống, góp phần làm nên nét văn hóa riêng của người Sioux . Sau đó, nữ thần lại trao tặng cho người Sioux ống điếu Channunpa – đại để là một cái ống hút to tổ bố mà dân làng sẽ truyền tay nhau hút chung trong các nghi thức quan trọng. Họ tin rằng hút thuốc từ cái ống điếu này sẽ giúp họ giao tiếp với các vị thần (họ hút cần chăng?)
Trước khi bỏ đi, nữ thần Ptesanwin cũng để lại cho bộ lạc cả một đàn bò để giúp họ qua được nạn đói. Nàng hứa rằng, khi một con bò màu trắng ra đời, nàng sẽ quay trở lại với người Sioux, báo hiệu một thời kỳ hòa bình và thịnh vượng cho tất cả những tộc người sinh sống trên vùng đất này. Chẳng biết truyền thuyết đó có ứng nghiệm hay không, nhưng kể từ đó những con bò trắng (bò bison) trở thành một biểu tượng thiêng liêng nhắc nhở những người da đỏ nơi đây về sự tái sinh và phước lành.
