Nổ ra vào ngày 14- 15 tháng 3 năm 3019 của kỷ Đệ Tam, đại quân của chúa tể Sauron tiến đánh kinh đô Minas Tirith của Gondor, chiến trường diễn ra trên cánh đồng rộng lớn Pelennor – ngay phía trước thành lũy kiên cố cuối cùng của những người tự do.
Sau trận Hornburg mà chiến thắng thuộc về Rohan, quân đội và căn cứ của Saruman bị tiêu diệt sạch sẽ, khiến cho kế hoạch liên minh giữa 2 tòa tháp ở Mordor và Isengard đổ bể. Chúa tể Sauron hiểu rằng cần đẩy nhanh cuộc chiến, xóa sổ kẻ thù lớn nhất của hắn, chính là Gondor.
Vào rạng sáng ngày 10 tháng 3, 5 ngày trước thời điểm tấn công đô thành Minas Tirith, Sauron dùng quyền năng của mình tạo ra những đám mây đen che lấp ánh Mặt Trời. Mọi vật chìm trong một màn đêm u tối, nặng nề, đầy căng thẳng. Yếu tố này gây cho phe con người tâm lý lo âu sợ hãi, đồng thời, bóng tối lại giúp cho những cánh quân của Sauron ít bị phát hiện hơn. Người ta gọi ngày hôm đó là The Day Without Dawn – Ngày không có bình minh.
Sauron cử một đạo quân Orc từ Mordor nhanh chóng đánh chiếm Cair Andros – một cứ điểm án ngữ trên sông Anduin phía Bắc kinh thành Minas Tirith. Mục đính chính của Chúa tể khi chiếm cứ điểm này đó là ngăn chặn quân Rohan từ phương Bắc xuống cứu viện cho đồng minh.
Ngày 12 tháng 3, một trận đánh lớn khác diễn ra ở Osgiliath. Nơi đây từng là kinh đô cũ của Gondor, nhưng giờ chỉ còn là một thành phố hoang tàn, đổ nát, được sử dụng như phòng tuyến cuối cùng bảo vệ kinh đô Minas Tirith trước Mordor. Đích thân Faramir – con trai của quan nhiếp chính Gondor chịu trách nhiệm bảo vệ phòng tuyến quan trọng này. Thế nhưng, sự chênh lệch về lực lượng, giữa một bên là khoảng 2.000 lính Gondor, một bên là khoảng 10.000 lính Orc, 5.000 lính Harad, hải tặc Umbar và sự xuất hiện của đám Ma Nhẫn Nazgul do Witch King cầm đầu, Osgilliath nhanh chóng thất thủ. Faramir trúng tên, bị thương nặng.
Ngày 14 tháng 3, Tàn quân từ trận Osgilliath rút chạy về kinh thành Minas Tirith, bị quân Orc truy sát sau lưng. Quan nhiếp chính Denethor thống lĩnh đội quân tinh nhuệ của mình, từ bên trong cổng thành đánh ra, lại thêm sự xuất hiện bất ngờ của đội kỵ binh Dol Amroth – những hiệp sĩ mang biểu tượng thiên nga do hoàng thân Imrahil đến tiếp viện, đánh thọc sườn vào đám kị binh Orc và Harad, khiến chúng vỡ đội hình. Những kẻ đi săn phút chốc trở thành kẻ bị săn. Nhưng Denethor không muốn mạo hiểm cho quân của mình đi quá xa, ngài ra lệnh rút quân về thành.
Vẫn không có dấu hiệu gì là những người đồng minh Rohan ở phương Bắc sẽ đến tương trợ, Minas Tirith bắt đầu bị vây hãm ngay trong đêm đó. Khoảng 130.000 lính Orc, 18.000 lính Easterling và Harad, lũ Mumakil khổng lồ, lũ Troll, các máy bắn đá và phương tiện công thành được điều động từ Cổng Đen. Chúa tể Sauron dốc hết lực lượng quyết đè bẹp Gondor.
Chúng chặt phá, đốt sạch cây cối trên cánh đồng Pelennor, đào những công sự lớn và dùng những ngọn lửa ma thuật để bao vây kinh đô. Chúng bắn những quả đạn pháo kì lạ vào trong thành mà sau đó người dân kinh hoàng nhận ra đó là thủ cấp của những chiến binh đã ngã xuống để bảo vệ phòng tuyến Osgilliath. Những gương mặt thể hiện một cái chết đau đớn, bị đóng dấu vết ô nhục hình con mắt thực sự là một đòn đánh tâm lý hiệu quả, khiến những con người bên trong tường thành sợ hãi và mất bình tĩnh.
Tưởng rằng con trai đã chết, quan nhiếp chính Denethor suy sụp tinh thần và không còn thiết đến đại địch trước mắt, Gandalf thay ông ta để gánh vác trách nhiệm nặng nề đó, cổ vũ và đốc thúc toàn quân vững lòng kháng cự.
Với lợi thế về quân số, Witch King không hề kiêng dè hàng phòng thủ của Minas Tirith. Hắn liên tục nướng quân tại tường thành. Những cuộc công thành dữ dội diễn ra liên tiếp. Mục đích của hắn là đo lường sức mạnh của Gondor cũng như khiến họ phải bận rộn chống đỡ ở nhiều nơi. Mục tiêu chính của Witch King chính là Cổng Lớn – có thể cổng thành rất kiên cố, được chế tạo từ sắt và thép, được canh gác cẩn mật bởi hệ thống tháp canh và pháo đài không thể khuất phục, nhưng đây cũng chính là điểm mấu chốt, điểm yếu nhất trên toàn bộ bức tường thành không thể xuyên thủng của Minas Tirith.
Một vũ khí bí mật đã được Sauron để dành cho cánh cổng này. Đó là Gond – một súc gỗ công thành khổng lồ, lớn như một cây rừng cao hàng trăm bộ, được rèn trong những lò rèn tăm tối của Mordor, với cái đầu tạo hình sói được làm từ sắt đen và hẳn là đã được chúa tể yểm lên đó những bùa phép tàn phá. Đám Troll to khỏe chịu trách nhiệm đẩy Gond đến phá Cổng Lớn.
Quanh Cổng Lớn, các kị binh anh dũng xứ Dol Amroth và quân thủ thành Gondor kháng cự quyết liệt. Đạn và tên rơi xuống như mưa, xác quân thù chất đống la liệt, nhưng điều đó càng làm lũ Orc thêm điên dại và tiếp tục lao lên. Súc gỗ công thành Gond vẫn chầm chậm được đẩy đến. Witch King xuất hiện và sử dụng một loại bùa chú phép thuật nào đó, sau ba lần mũi sắt lớn đầu sói thúc vào Cổng Lớn, cuối cùng cánh cổng không thể bị xuyên thủng cũng đã bị xuyên thủng. Quân Orc tràn qua lớp tường thành đầu tiên.
Vậy là hết, Minas Tirith sẽ thất thủ thật ư?
Những ánh bình minh le lói báo hiệu một đêm công thành ác liệt vừa kết thúc. Tiếng gà trống gáy lanh lảnh, hòa âm cùng một âm thanh văng vẳng mơ hồ đến từ phía Bắc. Những tiếng tù và rúc lên từng hồi ngày một to dần. Đó là những tiếng tù và phương Bắc. Kỵ binh Rohan cuối cùng đã đến.
Lại nói, đại đội kị binh của Rohan do vua Theoden dẫn đầu, làm thế nào có thể dễ dàng vượt qua cánh quân của Sauron chặn ở Cair Andros để có thể đến cứu viện kịp lúc như vậy? Vận may rõ ràng chưa bỏ rơi những người Rohirrim cũng như những giống loài tự do khác ở Trung Địa. Một bộ lạc Druedain, hay còn gọi là Wose – một giống người hoang dã cư ngụ trong rừng Druadan đã dẫn người Rohirrim đi đường tắt xuyên qua cánh rừng, đến tận ngọn đồi Mindolluin – phía Đông Bắc Minas Tirith mà không phải đụng độ kẻ thù nào., nhờ thế mà kỵ binh Rohan mới có thể đến tiếp viện cho Gondor kịp lúc ngay khi lớp tường thành đầu tiên thất thủ.
Và thế là, 6.000 kị binh áo trắng Rohan, theo hiệu lệnh của đức vua Theoden anh dũng, lao vào quân địch như một mũi tên trắng rạch ngang bức màn đêm. Con cháu của Eorl chưa bao giờ xuất hiện trong hình ảnh hùng dũng đến như vậy. Trong khi phân nửa quân địch đang bận đánh chiếm bên trong tường thành Minas Tirith, thì ở phía ngoài, người Rohirri làm chủ thế trận, chiếm lĩnh nửa phía Bắc của đồng Pelennor, đánh tan tác đội quân của Harad. Tên thủ lĩnh của Harad cũng bị vua Theoden giết trong đợt này.
Thế nhưng, thế cục vẫn chưa hoàn toàn ngã ngũ. Witch King – tên phù thủy xứ Angmar, cưỡi trên con thú bay Fellbeast của mình, đột ngột xuất hiện. Hắn tấn công vua Theoden, làm ngài ngã ngựa. Những vệ binh xung quanh ngài đều đã bỏ mạng trước Witch King. Chỉ còn duy nhất một hiệp sĩ vẫn kiên cường bảo vệ nhà vua trước tên thủ lĩnh Nazgul, đó là Dernhelm, hay thực ra chính là công nương Eowyn, cháu gái của vua Theoden, em gái của Eomer. Nàng giết được con quái thú Fellbeast chỉ bằng một nhát chém, và nhờ anh chàng Hobitt Merry đâm lén Witch King một nhát từ sau lưng, Eowyn đã có thời cơ đâm nhát kiếm chí mạng vào phần giữa mũ miệng và áo choàng của hắn, kết liễu tên tướng mạnh nhất của Sauron.
Tiếc thay, cái giá đánh đổi cũng không hề nhỏ. Đức vua Theoden đã bỏ mạng. Quân lực mới của kẻ thù đang vội vã tiến tới từ phía sông Anduin. Lũ Orc ở tường thành giờ cũng đã quay lại đối đầu với người Rohirrim qua giây phút bị đột kích bất ngờ, xa xa phía Nam, một đội kị binh Harad cùng đám Mumakil khổng lồ cũng đang tập hợp lại.
Cái chết của vua Theoden khiến những kị binh Rohan thêm phẫn nộ. Họ tập hợp lại đội hình theo hiệu lệnh chỉ huy của Eomer – mà giờ sẽ kế vị Theoden, quyết tử với quân thù. Từ bên trong tường thành, những kị binh Dol Amroth và quân đội Gondor cũng xông ra phản công.
Cuộc chiến lan tỏa cuồng nộ trên khắp những cánh đồng Pelennor, tiếng vũ khí vang dậy om sòm, tiếng người thét, tiếng ngựa hí và tiếng lũ Mumakil rống lên khi bị xua vào cuộc chiến. Lũ Mumakil khổng lồ dường như là một trở ngại lớn đối với kỵ binh Rohan. Một đạo quân nữa do tên phó tướng Orc là Gothmog từ Osgilliath tràn vào tham chiến, hắn kéo theo cả đám người Esterling, người vùng Khand, lũ chiến binh vùng Far Harad… nhanh chóng ập tới sau lưng người Rohirrim.
Chính trong lúc tình thế chuyển sang bất lợi cho Gondor như thế, lại thêm một nỗi kinh hoàng dường như đè bẹp nốt chút hi vọng cuối cùng của loài người. Từ đằng xa phía sông Anduin nối từ vịnh Belfalas ở phía Đông, những cánh buồm đen của lũ hải tặc Umbar kín đặc dòng nước. Những quân đoàn Mordor thêm phần phấn chấn vì tiếp viện của chúng đã đến, còn Gondor và Rohan thì tuyệt vọng. Họ không sợ chết, các chiến binh muốn đánh một trận chiến oai hùng và hi sinh trên chiến trường cho đến người cuối cùng.
Nhưng rồi kinh ngạc ập đến, cả niềm vui sướng mãnh liệt. Trên con tàu dẫn đầu, một lá cờ lớn xổ tung, in hình Cây Trắng đang nở hoa với 7 ngôi sao điểm quanh, dấu hiệu của Gondor. Aragorn – con trai Arathorn, Elessar – người kế vị Isildur đã tới, đi đằng sau Aragorn, còn có Legolas, Gimli, những Ranger phương Bắc, và những lãnh chúa từ Lebennin và Lamedon ở dãy núi Trắng… Quân đoàn Mordor lại chìm trong hoảng loạn, và trong mắt chúng, dường như chỉ có ma thuật vĩ đại mới khiến tàu của chính chúng lại chở đầy kẻ thù. Một nỗi sợ hãi đen tối trùm lên chúng, và chúng biết rằng định mệnh đã lại gần.
Trận chiến, tuy thế vẫn diễn ra khốc liệt và khổ cực cho đến tận cuối ngày. Khi Mặt Trời lặn, đồi núi nhuộm màu máu, lửa sáng trên sông, trên cánh đồng Pelennor, không còn một kẻ thù nào còn sống sót. Tất cả đều bị giết, trừ những kẻ may mắn trốn thoát về phương Đông tới Morgul hay Mordor. Rất ít người Harad còn sống sau trận này. Chúng trở về miền lãnh thổ cực nam của mình, mãi mãi bị ám ảnh nhiều thế hệ về cơn thịnh nộ và sự khủng khiếp của Gondor. Trận đánh lớn nhất của kỷ Đệ Tam cũng đã kết thúc, nhưng chúa tể bóng tối thì vẫn chưa bị tiêu diệt.
