Nói về đạo nhạc thì thực sự đây là một chủ đề vốn dĩ rất nhạy cảm. Do hiện tại không có một cơ quan hay chế tài nào để xác định rõ ràng rằng “1 ca sĩ có đạo nhạc hay không” và nếu có thì xử phạt như thế nào.
Tất cả các nghệ sĩ tất nhiên khi có scandal về đạo nhạc thì luôn tỏ thái độ phủ nhận kịch liệt, không một ai muốn mang tiếng là “ăn cắp chất xám” hay “lười biếng sáng tạo” cả. Hầu như các ca sĩ nổi tiếng trong Showbiz Việt đều ít nhất 1 lần dính vào nghi án đạo nhái, từ Jack, Sơn Tùng, Đen Vâu.. tới cả các nhạc sĩ nổi tiếng như Khắc Hưng, Vũ Cát Tường, Only C..
Nhưng trong tất cả các nghệ sĩ ở trên, người nổi tiếng nhất, nhiều fan nhất, kiếm tiền nhiều nhất và tất nhiên cũng dính nghi án đạo nhạc nhiều nhất Việt Nam, không ai khác ngoài Sơn Tùng M-TP, ông vua không ngai mà hầu như tất cả mọi người đều phải thừa nhận của Showbiz Việt.
Vì sao Sơn Tùng M-TP luôn được gắn mắc ông hoàng đạo nhạc?
Ở thời điểm hiện tại, Sơn Tùng là số 1. Điều đó không có gì phải bàn cãi. Sơn Tùng là người có nhiều fan nhất trên mạng xã hội, là người có giá cát xê cao nhất, cũng là người có lượt view, comment, like, share nhiều nhất mỗi khi tung ra tác phẩm mới. Cho dù nhiều người cố gắng đưa Jack lên để so sánh với Sơn Tùng nhưng thực sự, nếu mà nói thẳng ra thì có lẽ Jack còn lâu mới đủ khả năng để ngồi chung mâm với Sơn Tùng.
Nhưng số 1 không có nghĩa là hoàn hảo, những ca khúc mới của chàng ca sĩ gốc Thái Bình khi vừa ra mắt đều bị soi rất kĩ về nội dung cũng như giai điệu. Cây cao thì đón gió, như Sơn Tùng cũng từng nói “Ngồi ở vị trí không ai có được thì cũng phải chịu được những thứ không ai chịu được“. Những biệt danh mà Antifan đặt cho Sơn Tùng M-TP như ông vua đạo nhạc, G Dragon bản Fake hầu như không làm anh chàng phân tâm (và gần như là không quan tâm).
Vậy tại sao Sơn Tùng lại được gọi là ca sĩ đạo nhạc nhiều nhất Việt Nam, để chi tiết hơn, hãy soi kĩ từng bài hát mà Sơn Tùng từng phát hành.
1. Cơn mưa ngang qua
Câu chuyện về Sơn Tùng M-TP đạo nhái phải bắt đầu từ năm 2011. Khi chàng ca sĩ này bất ngờ nổi đình nổi đám với MV ca nhạc “Cơn mưa ngang qua”. Khi vừa ra mắt, ca khúc “Cơn mưa ngang qua” của Sơn Tùng M-TP được phát hiện là bê y nguyên BEAT nhạc bài “Sarangi Mareul Deutjianha” của nhóm Namolla Family tại Hàn Quốc.
Việc thừa nhận mượn beat trên mạng do ảnh hưởng bởi phong cách nhạc Hàn thời hoạt động underground khiến Sơn Tùng M-TP bị gỡ ca khúc này tại Bài hát yêu thích. Tuy nhiên, đạo giai điệu, đạo ca từ dễ dàng bị kết tội, trong khi đạo beat (nhạc đệm) thời đó chỉ gây tranh cãi
2. Nắng ấm xa dần
Chưa dừng lại ở đó vào năm 2013 ca khúc “Nắng ấm xa dần” của Sơn Tùng M-TP cũng được cho là lấy 100% beat của ca khúc “Monologue” do nữ ca sĩ As One thể hiện.
Trả lời phỏng vấn báo chí, Sơn Tùng M-TP đã rất thản nhiên thừa nhận chuyện anh viết ca khúc có “học hỏi” từ nhạc nước ngoài. “Bản thân tôi bước ra từ giới Underground nên chỉ hoạt động âm nhạc với những gì mình mong muốn và yêu thích. Hồi sáng tác ca khúc ‘Em đừng đi’, tôi mới học lớp 11 – 12 và hoàn toàn chưa biết gì về showbiz nên đã sử dụng phần giai điệu có sẵn từ những beat miễn phí trên mạng“.
Đây cũng là lần duy nhất Sơn Tùng nói về vấn đề mượn BEAT, kể từ đây về sau, Sơn Tùng đã chọn 1 chiến thuật khác mà cho tới nay nó vẫn hiệu quả, đó là IM LẶNG.
3. Em của ngày hôm qua
Cùng năm đó bài hát “Em của ngày hôm qua” nổi đình nổi đám đã giúp cho tên tuổi của ca sĩ này thăng hạng trên rất nhiều bảng xếp hạng. Tuy nhiên ca khúc “Em của ngày hôm qua” lại trùng khớp giai điệu của bài “Every Night” của EXID. Thậm chí cư dân mạng còn thử lấy beat của Every Night và ghép vào bài nhạc ECNHQ và ngạc nhiên là nó khớp 1 cách hoàn hảo từng tới từng nhịp từng phách.
Em của ngày hôm qua thực sự là một ca khác hết sức đặc biệt, nó gần như là ca khúc chính thức khẳng định “Sơn Tùng M-TP” là số 1, mặc dù cho tới nay có nhiều ca khác khác có nhiều view hơn, đầu tư khủng hơn, tuy nhiên, kể cả fan, antifan, fan trung lập hay non-fan đều thừa nhận “Em của ngày hôm qua” chính là đỉnh cao của Sơn Tùng.
4. Chắc ai đó sẽ về
Đỉnh điểm Sơn Tùng M-TP bị soi khi cho ra mắt ca khúc “Chắc ai đó sẽ về” vào năm 2014. Ca khúc này có rất nhiều điểm tương đồng với ca khúc của Jung Yong Hwa bài hát “Because I Miss You”. Điều này làm cho việc được bài hát này có luật nghe rất khủng nhưng vẫn bị loại ra các cuộc đua âm nhạc bởi trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam và bộ văn hóa thể dục du lịch đã vào cuộc.
Những tranh cãi xoay quanh sản phẩm âm nhạc này từng khiến bộ phim Chàng trai năm ấy phải hoãn chiếu. Sau những luồng ý kiến từ công chúng cũng như giới chuyên môn, Chắc ai đó sẽ về được phía công ty FNC Entertainment (Công ty quản lý nghệ sĩ có trụ sở tại Hàn Quốc, trong đó có Jung Yong Hwa) xác nhận ca khúc của Sơn Tùng M-TP không đạo nhạc, mặc dù giai điệu của hai ca khúc bị nhiều người nhận xét là có phần tương đồng.
5. Chúng ta không thuộc về nhau
Năm 2016, Chúng ta không thuộc về nhau ra đời và tạo cơn sốt lớn. Ca khúc do chính Sơn Tùng M-TP sáng tác và TripleD hòa âm phối khí. Tuy nhiên, bài hát cũng vướng vào vòng xoáy đạo nhái không có hồi kết thời điểm đó. Trên các phương tiện truyền thông, khán giả soi được Chúng ta không thuộc về nhau giống We Don’t Talk Anymore của Charlie Puth – Selena Gomez, còn đoạn rap thì “bê y chang” từ Fire của BTS. Tác giả We Don’t Talk Anymore bản remix là DJ Heyder còn thẳng thắn gọi Chúng ta không thuộc về nhau là phiên bản tiếng Việt ca khúc của mình.
Và đỉnh điểm là lùm xùm “Chúng ta của hiện tại”
Chúng ta của hiện tại có thể nói là ca khác sóng gió nhất trong sự nghiệp của Sơn Tùng, nó không chỉ tới từ việc bài hát dính nghi án đạo nhái, mà còn từ các câu chuyện bên lề như Sơn Tùng – Hải Tú – Thiều Bảo Trâm…
Sản phẩm mới của Sơn Tùng M-TP vừa tung ra vào đầu năm 2021 được khán giả đặt giả thuyết về việc đạo nhái tác phẩm của người khác. Tối ngày 22 tháng 2, MV “Chúng ta của hiện tại” bất ngờ không tìm thấy được trên YouTube.
Khi tìm kiếm sản phẩm âm nhạc của nam ca sĩ trên nền tảng này, nội dung được hiển thị: “Video này không hoạt động do có khiếu nại bản quyền từ GC”. Việc MV đình đám này biến mất khỏi YouTube khiến khán giả, đặc biệt là cộng đồng người hâm mộ của giọng ca gốc Thái Bình không khỏi hoang mang.
Sau đó MV bị gỡ bỏ, phía Sơn Tùng đã nhanh chóng liên hệ với GC để mua bản quyền, và ca khác cũng đã “đội mồ sống dậy” ngay sau đó, tuy nhiên thực sự mà nói, đây là một cú ngã đau của Sơn Tùng.
Giới chuyên môn nói gì về “nghi án đạo nhạc” của Sơn Tùng M-TP
Trong khi fan và antifan của Sơn Tùng M-TP luôn như 2 thái cực, một bên kiên quyết bảo vệ, 1 bên liên tục khẳng định Sơn Tùng M-TP là ca sĩ đạo nhạc nhiều nhất Việt Nam thì giới chuyên môn cao về âm nhạc cũng đưa ra những ý kiến trái chiều, khi các sản phẩm âm nhạc của Sơn Tùng đều làm dậy sóng dư luận theo hai phương cách: gây nghiện và gây tranh cãi.
Điển hình như giữa tâm bão chỉ trích “Chúng ta không thuộc về nhau” đạo nhái, nhạc sĩ OnlyC lại cho rằng đồng nghiệp “không đạo” và nhạc sĩ Nguyễn Cường cũng cùng quan điểm.
Trong khi đó nhạc sĩ Anh Quân cho rằng Sơn Tùng M-TP có tất cả nhưng lại thiếu cá tính. Tác giả “Hương ngọc lan” giải thích rằng cá tính không phải nghệ sĩ tính hay hình thức bên ngoài. Cá tính là khi âm nhạc cất lên người ta biết ngay đó là chất nhạc của ai. Song, ca sĩ Thu Minh lại quả quyết: “Sơn Tùng M-TP tuổi trẻ tài cao”.
Nhiều đồng nghiệp khác cũng bày tỏ bức xúc trước việc làm của Sơn Tùng M-TP. Nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến bày tỏ trên trang Facebook: “Trời ơi, trí tuệ, các bạn có biết nó được trả bằng biết bao mồ hôi nước mắt hay không? Vậy mà những nhà làm luật Việt Nam chưa có những chế tài xử phạt thật nặng những tên đạo tặc trí tuệ dùng những sản phẩm ăn cắp đó để kiếm tiền phi pháp và thậm chí làm nhạt nhẽo, nông cạn hoá những tầng sâu tâm hồn của những người Việt trẻ tuổi. Không phải là thất vọng mà là rơi nước mắt. …”.
Nhạc sĩ Lưu Thiên Hương thì cho rằng: “Khán giả có quyền so sánh và đưa ra những nhận xét riêng về các bài hát. Ở Việt Nam, hiện tượng đạo nhạc ngày càng nhiều và công chúng cần phải biết tự chọn lọc cho mình những tác phẩm có giá trị thực sự. Các nhạc sĩ trẻ bây giờ tiện vì họ có Internet nhưng chính Internet lại khiến họ bị ảnh hưởng, tìm được luôn beat thì quá tốt. Viết nhạc cực khó, không đơn giản đâu. Nếu có ý lấy câu dạo của bài nào nổi tiếng vào bản phối của mình phải xin phép đàng hoàng”.
Không chỉ vậy, nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung – người có nhiều kinh nghiệm “chinh chiến” với các vụ việc vi phạm tác quyền ở một số quốc gia lân cận – đồng tình rằng rất khó để kết luận Sơn Tùng đã đạo nhạc, nhưng anh cũng khuyên chàng ca sĩ trẻ nên tránh việc sáng tác dựa trên beat có sẵn như vậy. Ngay cả nhạc sĩ gạo cội Thái Thịnh cũng khẳng định Sơn Tùng M-TP không đạo nhạc, đồng thời cũng cho biết chuyện sáng tác trên beat có sẵn là “hoàn toàn bình thường”. Ngoài ra, nhiều tên tuổi lớn khác trong giới chuyên môn như: PGS.TS, nhạc sĩ Thế Bảo, nhạc sĩ Phan Nhân, nghệ sĩ piano Nguyễn Thiện Phương Hạnh … cũng đứng trên quan điểm này.
Phản ứng của Sơn Tùng M-TP trước cáo buộc là ca sĩ đạo nhạc nhiều nhất Việt Nam
Trong suốt quãng đường sự nghiệp của mình, có lẽ Sơn Tùng M-TP là ca sĩ duy nhất của Việt Nam chọn cách im lặng trước tất cả mọi Scandal.
Cách xử lý truyền thông của phía Sơn Tùng khá hiếm thấy tại showbiz Châu Á lẫn Thế giới. Đa số khi nghệ sỹ đối mặt với tin đồn, scandal thì điều đầu tiên phía công ty chủ quản hay người đại diện sẽ ngay lập tức lên tiếng, hoặc là xin công chúng cho họ thêm thời gian để tìm hiểu sự việc, hoặc là mạnh tay khởi kiện những kẻ ác ý tung tin đồn. Hiếm khi nghệ sỹ quốc tế lặng im hay dửng dưng không đáp trả trước những scandal cỡ lớn như kiểu của Sơn Tùng.
Lên tiếng trả lời, dù là thừa nhận hay bác bỏ, dù có kế hoạch hành động cụ thể hay mới chỉ là một lời hứa chung chung, không chỉ thể hiện sự chuyên nghiệp trong công việc mà còn thể hiện sự tôn trọng dành cho khán giả.
Tôn trọng là điều kiện tiên quyết để một mối quan hệ tồn tại và phát triển, ở showbiz chính là mối quan hệ giữa nghệ sĩ và người hâm mộ. Im lặng không phải lúc nào cũng là vàng, đặc biệt là khi người hâm mộ cho rằng lên tiếng chịu trách nhiệm mới là cách nhanh nhất để trưởng thành và trở nên chuyên nghiệp.
Sơn Tùng thì sao, anh cứ im lặng, không trả lời, không phỏng vấn, không thanh minh, không đi show, không giao lưu.. Cách làm của Sơn Tùng nó như một con dao 2 lưỡi, một mặt nó khẳng định vị thế “tôi không cần thanh minh với ai” “tất cả hãy xem tôi làm đây”, một mặt nó thể hiện sự ngông cuồng và coi thường khán giả. Cái danh hiệu “ca sĩ đạo nhạc nhiều nhất Việt Nam” có lẽ không làm khó được Sơn Tùng, chó vẫn sủa, đoàn người vẫn đi.
