Chầu Mười Đồng Mỏ

0
446

Cứ mỗi năm, đúng mồng mười tháng mười một thì thanh la dồn dập, nguyệt cầm ngân vang, đệ tử dâng văn Thánh Chầu:

“Ai lên Đồng Mỏ Chi Lăng
Nhớ người nữ kiệt cứu dân tiền triều
Nước non gặp vận hiểm nghèo
Chầu Mười Đồng Mỏ sớm chiều xông pha…”

Tích cũ Lê Triều có kể, vị nứ tướng tài ba xuất thân người Tày, gia nghiệp nàng đao cung võ nghệ bao đời tại xứ Mỏ Ba, Chi Lăng. Lúc sinh thời nàng là thân nữ nhưng trung can, nghĩa khí hơn người. Vào thuở quốc gia lâm nguy, quân Minh từ phương Bắc giở mưu đồ xâm lấn nước Nam ta. “Một mối xa thư đồ sộ, há để ai chém rắn đuổi hươu. Hai vầng nhật nguyệt chói lòa, đâu dung lũ treo dê bán chó”, nàng chiêu mộ binh sĩ, rèn đúc giáo gươm quyết phò Lê Lợi diệt giặc cứu khổ muôn dân. Căn cứ đóng tại Chi Lăng, đại hùng nữ tướng cùng ba quân tướng sĩ dốc tâm lao vào cuộc ác chiến.

Thượng Thiên anh linh, Thượng Ngàn ứng thị, Thủy Cung chứng tâm hiệp trợ phò hộ người chí lớn. Năm ấy trận Chi Lăng, Xương Giang trăm bề gian khó nhưng vị nữ nhi vẫn xả thân chiến trường, một đao một ngựa giao chiến cùng hảo tướng của nhà Minh hiệu là Liễu Thăng. Chẳng sợ nam nhân phương Bắc võ nghệ cao cường, nàng vung kiếm lấy thủ cấp Liễu Thăng làm cho trăm quân thù khiếp vía. Liễu Thăng đầu lìa khỏi cổ, giặc Minh đại bại đất Nam. Lê Thái Tổ lên ngôi, giao người nữ nhi hào kiệt năm ấy trấn đất Đồng Mỏ, giữ ải Chi Lăng.

“Gặp thời Thái Tổ Trung Hưng
Giúp vua dẹp giặc Liễu Thăng hàng đầu
Vua sai Chầu trấn các châu
Khắp vùng xứ Lạng địa đầu giang san
Giặc Minh quen thói bạo tàn
Mưu đồ xâm chiếm biên cương địa đầu
Lệnh truyền hiệu triệu các châu
Sơn trang tám tướng nghe chầu ra binh
Mười đông chiến lược tung hoành
Dẹp tan giặc dữ triều đình phong công…”

Bà lưu lại bảo ban chúng dân trăm sự an lành, chiêu dân lập ấp, mở mang buôn bán, bá tánh gần xa chịu ơn muôn phần. Mùa thu năm ấy có lệnh vua cha ban truyền, tiên cô vâng lệnh về trời. Con dân nhớ ân đức cao dầy, dựng nên đền phủ mà phụng thờ.

Trong hầu đồng, các đồng thường hầu giá Mỏ Ba Công Chúa những khi có tiệc trên xứ Lạng Sơn. Chầu Bà ngự về mặc xiêm y màu vàng hoặc đen, vung bảo kiếm, phất lệnh kì, múa mồi song đăng rất mực uy nghiêm, lộc Chầu ban trăm điều diệu linh.

“Chữ rằng sở nguyện tòng tâm
Tấm lòng đệ tử nhất tâm một đời
Hôm nay văn hát mấy lời
Vun trồng công đức ngàn năm vững bền
Xe loan thánh giá, hồi cung.”