Sauron (trước đây còn được gọi là Thauron hay Mairon), là tên tay sai đắc lực nhất của chúa tể Morgoth. Hắn từng là một Maia phục vụ thần thợ rèn Aule (Maia là các thực thể quyền năng được Đấng Illuvatar tạo ra để hỗ trợ cho các Valar). Vì phục vụ thần Aule, nên Sauron sớm đã học được những kỹ năng chế tác kim loại của thần, hắn cũng được coi là Maia mạnh nhất, về sức mạnh chỉ thua kém các Valar và Morgoth mà thôi.
Sauron luôn ám ảnh với tính trật tự và sự hoàn hảo. Hắn bị thu hút bởi Morgoth (lúc này vẫn gọi là Melkor) vì nhìn thấy tiềm lực của chúa tể Bóng tối có thể giúp hắn thực hiện những lý tưởng riêng. Thế là, tuy ở bên các Valar, nhưng Sauron đã trở thành gián điệp cho Morgoth từ lúc nào. Chỉ đến khi Morgoth thành lập những thành lũy ở Angband, Sauron mới rời khỏi Aman, công khai ủng hộ chúa tể bóng tối.
Trong suốt kỷ Đệ Nhất, vai trò của Sauron không đáng kể, hắn vẫn chỉ là tên bề tôi trung thành, nhường “sân chơi lớn” cho chúa tể của hắn. Sauron là một pháp sư đầy quyền năng, rất giỏi biến hình, là chúa tể của tộc người Sói và Ma cà rồng. Nhận lệnh Morgoth, Sauron mang quân chinh phạt thành công Tol Sirion, rồi đổi tên thành Tol – Gaurhoth, biến nơi đây thành sào huyệt của lũ người sói mà hắn nuôi. Đây là hoạt động đáng chú ý nhất của Sauron trong thời đại này, sau đó chẳng mấy ai biết được hắn mai danh ẩn tích ở đâu, có lẽ một phần cũng vì muốn chạy trốn khỏi cơn thịnh nộ của Morgoth vì để xổng mất Beren và Luthien trên chính địa bàn của hắn.
Kể từ sau sự sụp đổ của Morgoth và Trung Địa bước sang Kỷ Đệ Nhị, vẫn chưa ai biết được tung tích của Sauron. Hắn lẩn trốn hơn 500 năm, tích cực âm thầm xây dựng lực lượng riêng ở Mordor – vùng đất phía Đông Nam Trung Địa. Tại đấy, Sauron xây dựng lên tòa tháp tối Barad-Dur, tập hợp quân đội gồm lũ Orc, Troll và những sinh vật khác nữa, mua chuộc những tộc người ham quyền lực và của cải như Haradrim và Esterling làm tay sai.
Tuy đã gây dựng lực lượng thành công, nhưng Sauron vẫn chưa hài lòng. Hắn cảm thấy con người quá yếu đuối, hắn muốn thao túng cả tộc Elf, vì thế hắn tạo ra một danh tính mới là Annatar – Chúa tể của quà tặng (ông già Noel???), đến kết thân với người Elf.
Thế nhưng, Gil-galad và Elrond đều rất “quách tỉnh”, cảm nhận được sự mờ ám của tên Annatar này nên luôn đề phòng hắn. Chỉ có người Elf ở Eregion là chào đón Sauron. Hắn truyền dạy cho họ nhiều kiến thức về luyện kim cũng như tặng họ những món quà giá trị. Chẳng bao lâu, Sauron đã chiếm được lòng tin của xứ Eregion và được đức vua Celebrimbor “add friend”. Chính hắn đã dụ Celebrimbor rèn ra những chiếc nhẫn quyền lực nhằm giúp hắn thực hiện mưu đồ chi phối tộc Elf.
Kể từ nửa sau của Kỷ Đệ Nhị, Sauron chính thức bước ra “sân chơi lớn”, trở thành Chúa tể Bóng tối thế hệ 2. Những cư dân của Trung Địa, vừa được hưởng yên bình trong hơn 1500 năm, nay lại sắp sửa bị cuốn vào những cuộc chiến khốc liệt kéo dài hàng nghìn năm. Khói lửa đã bắt đầu nổi lên.
